บทความวิชาการ

วิชาหนีตาย

   แรงบันดาลใจ ในงานเขียนนี้ หวังว่าจะเกิดประโยชน์กับเพื่อนๆนักดำน้ำว่าด้วยเรื่อง วิชาหนีตาย เขียน เพราะไม่อยากให้กลัว และที่กลัวกันเพราะประเมินไม่ออก อ่านแล้วน่าจะสบายใจขึ้น ดำน้ำไม่ใช่เรื่องอันตรายถ้าระมัดระวัง และมีการเตรียมการที่ดี แค่อย่าอวดเก่งกับธรรมชาติ ผมเคารพ และคิดถึงเรื่องนี้ตลอดเวลาที่วางแผนการดำน้ำ เส้นแบ่งระหว่างความเป็นความตาย สิ่งที่ทำได้ กับทำไม่ได้ ต้องประเมินให้ถูก ความปลอดภัยต้องมาก่อนเสมอ ซึ่งหลายครั้งอาจขัดใจนักดำน้ำ แต่เราก็กลับมาภูมิใจทุกครั้งว่าทุกคนสนุก และปลอดภัย คำถาม แล้วเราจะดำน้ำกันทำไม อันนี้ไม่รู้จริงๆ ต้องถามตัวคุณเอง แต่ผมจะดำอ่ะ

เครื่องมือหนีตายทั่วไป มีอะไรกันบ้าง

   1. นกหวีด ฟังดูดีแต่ไม่ได้ผลหรอกจะบอกให้ เป่าให้ตายเรือก็ไม่ได้ยิน เพราะเสียงเครื่องเรือระยะห่างที่อยู่ไกล ไร้จุดสะท้อนเสียง และเสียงความวุ่นวายบนเรือที่มุ่นมั่นจะหาเรา

   2. การทำใจเย็น ลอยคอ รอเรือมารับ คิดว่า เรือคงเห็นเราแล้ว คุณคิดผิด เรือไม่เห็นคุณหรอกยิ่งถ้าคลื่นลมแรง หัวคุณก็เท่ากับ ลูกมะพร้าว ร่องรอยไร้ทิศทาง แย่ล่ะ แล้วจะเอาอะไรมาทำให้เรา ปลอดภัย อยู่ถูกที่ถูกทางกันล่ะทีนี้ ใจเย็นๆครับ ค่อยๆอ่าน ค่อยๆคิดตามกันไป

   อันดับแรก ก่อนลงดำน้ำทุกครั้งมองหาทางหนีทีไล่ เมฆฝน คลื่นลม จุดส่ง และจุดรับกลับ ตกลงกับเรือให้แน่นอน ประเมินกระแสน้ำทันทีที่ คุณโดดพ้นออกจากเรือ ว่าน้ำไหลไปทางไหนกันแน่ตรงกับแผนการที่เราวางเอาไว้กับเรือ หรือไม่

   ต่อมา เส้นทางการดำน้ำของเรา ถูกต้องอิงอยู่กับ เส้นทางที่วางแผนเอาไว้จริงๆหรือไม่ ตราบใดที่คุณอยู่ถูกที่ ถูกทาง มันก็ง่ายสำหรับเรือที่จะรับคุณกลับ ยิ่งถ้าดำอยู่กับแนวเกาะ หรือ แนวปะการังที่ชัดเจน ยิ่งมั่นใจได้ว่า ไม่หลงออกนอกเส้นทาง การดำชิดติดเกาะไว้ ฉุกเฉินก็ยังปีนขึ้นเกาะได้ด้วย

   กรณีคลื่นลมแรง อุปกรณ์ที่มีประโยชน์มากมายคือ ทุ่นสัญญาณ ฝรั่งเรียก Float หรือ Safety Baloon ก็ตาม แนะนำว่า เป็นชนิดผ้าเท่านั้นนะครับ แบบที่เป็นพลาสติกมันของเด็กเล่นที่จริงไม่ควรผลิตมาเป็น อุปกรณ์ Safety ของมนุษย์ด้วยซ้ำ อุปกรณ์ชิ้นนี้ผมให้เครดิต เต็มที่เลยครับ เพราะมีประโยชน์จริงๆ เรือมองเห็นได้ง่าย อย่างน้อยก็ดีกว่าเป่านกหวีด ยิ่งถ้ามีไฟฉายดีๆ ซักกระบอกก็จะช่วยได้มาก ส่องไปที่เรือ หรือกระพริบให้สัญญาณ (เวลากลางคืน เอาไฟฉายสอดเข้าไปใน Float จะทำให้ Float เปล่งแสงสีแดงได้อีกด้วย)

   สุดท้าย ถ้ามันฉุกเฉินจริงๆ หลุด หลง หาย จำไว้ว่าคุณมีเวลาประมาณ 3-4 ชั่งโมงก่อนที่ร่างกายจะเข้าสู่ภาวะช็อค จากความหนาวเย็น Hypothermia ฉะนั้นเพื่อใช้มันให้เกิดประโยชน์ที่สุดคุณต้องเตรียมตัวดังนี้

   1. ปลดตะกั่วทิ้งไปเลย เราไม่ใช้แล้วแน่นอน

   2. ปลดถังดำน้ำออกไปให้เหลือแต่ เสื้อ Bcd เอาไว้( ฮ.จะดึงตัวคุณง่ายขึ้นถ้าเค้าเจอ) หรือถ้าไม่ปลดถังทิ้ง ต้องปล่อยอากาศออกให้หมด Tank จะลอยน้ำได้ ช่วยคุณอีกทาง

   3. เก็บหน้ากาก+ท่อหายใจเอาไว้ที่คอเสมอ

   4. ถ้าหลงเป็นกลุ่ม ให้เอา สาย Regulator มัดติดกันไว้เป็นแพ เพื่อเราเพลียเผลอหลับกันไป

   5. กอดกันไว้เป็นวงกลม แต่ถ้าอยู่คนเดียว ให้นอนหงาย

   6. เตรียมตัวเข้าสู่ความมืด การติดไฟฉายไว้เป็นประจำใน Bcds จะช่วยคุณได้มาก ถ้าให้ดีพกกระจกฉุกเฉินไว้ สะท้อนแสง เรียก เรือ เรียก ฮ. จะดีมาก ๆ ไฟฉาย และกำลังใจ เป็นสิ่งสำคัญมาก ในเวลากลางคืน

   7. ถ้าโชคดีกระแสน้ำพัดพาไปเจอเกาะ และยังเหลือแรงว่ายเฮือกสุดท้ายต้องออกแรงว่ายครับ เพราะถ้าขึ้นเกาะได้คุณรอดแน่นอน

   ท้ายนี้หวังว่า จะไม่มีใคร ต้องเจอกับเหตุการณ์แบบนี้นะครับ แต่ก็อย่างว่า รู้ไว้ใช่ว่า

         อาจารย์สุริยนต์ ไตรยวุฒิ (เขียน / เรียบเรียง)